طبق برنامه ریزی های انجام شده، قرار است یک دستگاه خاص با طراحی نوآورانه به زودی کار خود را برای جمع آوری پلاستیک ها و سایر زباله های رها شده در سطح اقیانوس آرام شروع نماید.
در حالی نخستین دستگاه بزرگ جمع آوری پلاستیک دنیا به آب های اقیانوس آرام انداخته می شود که پس از سال ها تلاش برای ساخت آن، اکنون حجم زباله های تجزیه ناپذیری همچون پلاستیک در دریاهای جهان به طرز فاجعه آمیزی افزایش یافته است.
همانطور که گفته شد، اولین ماموریت این دستگاه مبتکرانه در اقیانوس آرام خواهد بود و به تدریج در سایر اقیانوس های زمین استفاده خواهد شد. این دستگاه بین کالیفرنیا و هاوایی و در چرخاب زباله اقیانوس آرام قرار خواهد گرفت؛ چرا که میزان آلودگی در این نقطه بسیار زیاد است.
نکته قابل توجه این است که دستگاه توسط سازمان اوشن کلیناپ (Ocean Cleanup) و دانشجوی ۱۸ ساله هلندی به نام بویان اسلات طراحی شده است.
عملکرد این دستگاه بسیار ساده است. دستگاه بسیار طولانی و مقاوم که از جنس و پر از هوا ساخته شده است، روی اقیانوس شناور می شود و سرعت آن با لنگرهایی کاهش می یابد تا مجموعه دستگاه آهسته تر از جریان های اقیانوسی حرکت کرده و پلاستیک ها را داخل دستگاه بریزد.
نحوه قرارگیری دستگاه مشابه حرف لاتین U است و کابل های متصل آن برای به حداکثر رساندن قدرت جذب و گرفتن زباله برنامه ریزی شده است. زباله های جمع آوری شده در گوشه ها به مخزن وسط دستگاه منتقل می شوند.
هدف این دستگاه، جمع کردن زباله های پلاستیکی بزرگتر تا عمق ۳ متری است؛ اگر چه تورهای سیمی نایلونی محکم که موجودات دریایی در آن گیر نمی کنند، از دستگاه آویزان خواهد ماند.
طبق بررسی های انجام شده توسط سازمان اوشن کلیناپ، بخش عمده آلودگی ها در سطح آب است. پس از پر شدن مخزن دستگاه، از قایق هایی برای تخلیه زباله ها استفاده می شود.
گفتنی است طول دستگاه اولیه در حدود ۱۲۰ متر است. اگر دستگاه خوب کار کند، می توان آن را با اضافه کردن ۶۰ دستگاه دیگر به چرخاب، به مقداری نزدیک به ۶۲۰ متر هم گسترش داد.
بر اساس شبیه سازی های اوشن کلیناپ، این سیستم قادر به پاکسازی نصف چرخاب زباله اقیانوس آرام خواهد بود و در مدت ۵ سال، قادر به جمع آوری حدود ۳۶ هزار تن زباله پلاستیکی خواهد بود.
با وجود تلاش های قابل توجهی که برای حذف آلایندگی دریایی صورت گرفته است، اما افراد ناراضی هم در این پروژه های زیست دوست وجود دارند. یان فن فرانکر از موسسه پژوهشی دریایی واخینگن در هلند، این پروژه را تلاشی بیهوده می داند و می گوید که پلاستیک دریایی با گذشت زمان کاهش می یابد و نریختن زباله در اقیانوس بهترین راه است.
۴ سال قبل، یعنی در میانه های سال ۲۰۱۴، اقیانوس شناسانی به نام های کیم مارتینی و میریم گلدستین، یک بازبینی فنی از امکان پذیر بودن این پروژه به عمل آوردند و نقص هایی از آن را گزارش کردند.
طبق اظهارات آنها، مطالعه آزمایشی که طراحی دستگاه بر اساس آن صورت گرفته، تنها ۵ متر بالایی اقیانوس را هدف قرار گرفته است و برای جمع آوری زباله های عمقی مناسب نیست. این گفته با پژوهش های محققان اوشن کلیناپ، کاملا در تضاد است.
سازمان غیر دولتی Gyres 5 که بر روی کاهش زباله های پلاستیکی تمرکز دارد، اخیرا گفته که دستگاه ها کمکی به کاهش پلاستیک های ریز نمی کنند. خوردن پلاستیک های ریز موجب به وجود آمدن مشکلاتی جدی برای کاهش موجودات دریایی می شود؛ مثلا مردن از گرسنگی، چون شکم آنها پر از موادی می شود که هیچ ارزش غذایی ندارند.
با این حال، تیم اوشن کلیناپ با اقدامات موثر خود پاسخ بسیاری از منتقدان را داده اند؛ طرح لنگرها را اصلاح کردند، استراتژی برای حفظ موجودات دریایی به کار گرفتند و قصد دارند قبل از اینکه زباله های بزرگ به زباله های کوچک تبدیل شوند، آنها را از سطح دریا جمع آوری کنند.
طراح این پروژه، بویان اسلات که اکنون ۲۳ ساله است به فست کمپانی گفت:
«اکثر پلاستیک های دریایی هنوز بزرگ هستند. بنابراین اگر تا چند دهه دیگر آنها را جمع آوری نکنیم، مقدار پلاستیک های ریز به ۱۰ یا ۱۰۰ برابر حجم فعلی خواهد رسید. این مشکل باید پیش از اینکه اوضاع بدتر شود، مرتفع گردد.
اما تا زمانی که دستگاه کارش را شروع نکند، ما از هیچ موضوعی به طور کامل مطمئن نخواهیم شد.»
شرکت Ocean Cleanup قصد راه اندازی اولین دستگاه در ماه جولای (تیر) را دارد تا نخستین محموله جمع آوری شده از پلاستیک های دریایی خودش را در اواخر امسال تحویل دهد. اسلات همچنین گفت:
«مشکل آلودگی پلاستیک در دریا همیشه به عنوان موضوعی غیر قابل حل مطرح می شد.
بسیار خوب! ما نمی توانیم اقیانوس را تمیز کنیم ولی بهترین کاری که می توانیم انجام دهیم، جلوگیری از بدتر شدن اوضاع است. از نظر من چنین پیامی واقعا ناامید کننده است اما باید بپذیریم که ما به عنوان جامعه بشری، مسبب به وجود آمدن این مشکل شده ایم؛ پس به نظرم حل کردن آن، وظیفه خودمان است.»
جهت مشاهده بیشتر مطالب اینجا کلیک کنید